• kien pham
  • Th7 31, 2024
  • TÀI LIỆUTIN CHUYÊN NGÀNH
  Vụ nổ bụi đầu tiên được ghi nhận vào năm 1785 xảy ra tại khu nhà kho nhà Giacomelli, người Ý làm nghề nghiền bột mì. Sự cố diễn ra khi bột mì bay trong không khí, chạm tới nguồn lửa của chiếc đèn và đã khiến cho hai công nhân bị thương. Một người địa phương tên là Coutn Morozzo đã kiểm tra kết cục của vụ nổ và viết báo cáo ghi lại nguyên nhân có thể dẫn đến vụ nổ là bột mì khô. Nổ bụi là gì? Nổ bụi diễn ra như thế nào? Các vật liệu có thể dẫn đến nổ bụi? Cách phòng ngừa và hạn chế nổ bụi? Câu trả lời cho 4 câu hỏi trên có thể được thể hiện tại các phần sau đây.  

1. Nổ bụi là gì?

Nổi bụi là quá trình bốc cháy nhanh của các hạt bụi mịn phân tán trong không khí bên trong một không gian hạn chế tạo ra sóng xung kích. Nổ bụi có thể gây ra thảm họa, gây thương vong cho nhiều người và có thể sụp đổ toàn bộ công trình.  

2. Nổ bụi diễn ra như thế nào?

Nổ bụi gây ra nếu tồn tại cùng lúc cả 5 yếu tố: nguồn oxy, nguồn nhiệt, nhiên liệu (bụi có thể cháy được), nồng độ bụi mịn để đạt được vụ nổ và không gian đủ kín. Nếu thiếu một trong 5 yếu tố trên sẽ không hình thành vụ nổ bụi. Vụ nổ ban đầu trong thiết bị công nghệ hoặc ở tại khu vực mà bụi tích tụ hoặc phá hủy các thiết bị có chứa bụi (như đường ống dẫn, bình hoặc thiết bị gom bụi) có thể khiến cho bụi được giải phóng và phát tán trong không khí. Hậu quả là, nếu như đám mây bụi được đánh lửa sẽ gây ra một hoặc nhiều vụ nổ thứ cấp. Các vụ nổ thứ cấp có thể phá hủy nhiều hơn so với vụ nổ sơ cấp ban đầu do sự gia tăng về lượng và nồng độ của bụi. Nhiều vụ tử nạn trong các sự cố trước đây cũng như các thiệt hại khác chủ yếu đến từ các vụ nổ thứ cấp.

3. Các vật liệu nào có thể dẫn đến nổ bụi?

Các vật liệu có thể cháy được, có thể gây ra nổ bụi bao gồm:
  • Các sản phẩm nông nghiệp: sữa bột, bột ngô, đường, bột mì, bột gạo…
  • Các kim loại như nhôm, đồng, magie, kẽm…
  • Các hóa chất như than, lưu huỳnh…
  • Dược phẩm;
  • Cao su;
  • Gỗ;
  • Vải;
  • Nhựa;

4. Các biện pháp phòng ngừa và hạn chế nổ bụi

Để xác định các yếu tố gây ra nổ bụi, Cơ quan quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp (OSHA) đã khuyến nghị đánh giá các mối nguy liên quan:
  • Tất cả vật liệu được xử lý
  • Tất cả quá trình vận hành bao gồm cả việc tạo các sản phẩm phụ
  • Tất cả không gian (bao gồm cả những chỗ khuất); và
  • Tất cả các nguồn sinh lửa
Để kiểm soát bụi, các khuyến nghị liên quan gồm:
  • Thực hiện kiểm tra các loại bụi nguy hiểm, vệ sinh công nghiệp và có chương trình kiểm soát bụi
  • Sử dụng hệ thống thu và lọc bụi phù hợp
  • Giảm thiểu phát tán bụi và thiết bị công nghệ hoặc từ hệ thống xả khí
  • Sử dụng các bề mặt hạn chế tích tụ bụi và dễ làm sạch
  • Có lối vào các khu vực khuất để kiểm tra
  • Đều đặn kiểm tra bụi ở các khu vực hở và khuất
  • Nếu có nguồn đánh lửa, sử dụng biện pháp làm sạch không làm phát sinh đám mây bụi;
  • Sử dụng thiết bị hút bụi chân không cho việc thu bụi; và
  • Các van xả áp đặt xa những nơi có bụi đọng lại
Công tác kiểm soát nguồn đánh lửa
  • Sử dụng thiết bị điện và cách đi dây phù hợp
  • Kiểm soát tĩnh điện, bao gồm cả công tác nối đất thiết bị
  • Kiểm soát việc hút thuốc, ngọn lửa trần và tia lửa;
  • Kiểm soát nguồn đánh lửa cơ khí và ma sát;
  • Sử dụng thiết bị tách để loại các vật liệu ngoại lai có thể gây ra đánh lửa bụi
  • Ngăn cách bề mặt nóng với bụi
  • Ngăn cách hệ thống gia nhiệt với bụi
  • Sử dụng công cụ đúng cách
  • Có Chương trình bảo trì thiết bị định kỳ
Công tác giảm thiểu thiệt hại và thương vong:
  • Cách ly các mối nguy (tạo khoảng cách)
  • Kiểm soát mối nguy (với các biện pháp ngăn ngừa giảm thiểu)
  • Cô lập/Xả áp
  • Van xả áp cho các thiết bị
  • Xả áp cách xa nơi làm việc
  • Các hệ thống chữa cháy đặc thù
  • Các hệ thống chống nổ